FURTAK

Ogólna liczba: 4350

Kobiety: 2228

Mężczyźni: 2122

Ranga: 1119

Województwa
  1. LUBELSKIE / 1056
  2. MAŁOPOLSKIE / 671
  3. PODKARPACKIE / 648
  4. ŚLĄSKIE / 428
  5. DOLNOŚLĄSKIE / 408
  6. ZACHODNIOPOMORSKIE / 195
  7. WARMIŃSKO-MAZURSKIE / 178
  8. MAZOWIECKIE / 171
  9. KUJAWSKO-POMORSKIE / 144
  10. POMORSKIE / 117
  11. LUBUSKIE / 102
  12. ŚWIĘTOKRZYSKIE / 74
  13. WIELKOPOLSKIE / 67
  14. OPOLSKIE / 47
  15. ŁÓDZKIE / 40
  16. / 4
Powiaty:
  1. PUŁAWSKI / 326
  2. LUBARTOWSKI / 263
  3. KRAKÓW / 176
  4. LUBLIN / 139
  5. KOLBUSZOWSKI / 123
  6. ŻYWIECKI / 117
  7. NIŻAŃSKI / 104
  8. NOWOSĄDECKI / 92
  9. TARNOBRZESKI / 86
  10. BOCHEŃSKI / 81
  11. M.ST.WARSZAWA / 80
  12. TARNOBRZEG / 68
  13. OPOLSKI / 60
  14. WROCŁAW / 57
  15. BOLESŁAWIECKI / 52
  16. ŚWIDNICKI / 52
Gminy:
  1. M. KRAKÓW / 176
  2. M. LUBLIN / 139
  3. PUŁAWY / 128
  4. MAJDAN KRÓLEWSKI / 102
  5. LUBARTÓW / 87
  6. M. TARNOBRZEG / 68
  7. JEŻOWE / 67
  8. NOWA DĘBA / 64
  9. KURÓW / 64
  10. ŻYRZYN / 54
  11. KAMIONKA / 53
  12. ABRAMÓW / 49
  13. M. SZCZECIN / 48
  14. ŻYWIEC / 46
  15. BOLESŁAWIEC / 44
  16. M. ZABRZE / 42

forma żeńska równa formalnie męskiej: Furtak

forma żeńska z sufiksem –owa, -ina/-yna: Furtakowa

forma żeńska z sufiksem –ówna, -anka: Furtakówna

komentarz: Formant -owa tworzy nazwiska odmężowskie, zaś formant -ówna odojcowskie. Obecnie nazwiska w takim kształcie kobiety używają zwyczajowo.

  • Furtak RymNPol I 208
  • Ostapko Furthak 1562 NBrań 162
  • Furtak 1678 RymNPol I 208
  • Furtak 1688 AntrP I 487

  • od wyrazu pospolitego
    • przezwiskowe
      Furtak, od gw. ap. furtak 'trzpiot, człowiek lekkomyślny' SGP, lub Furt-ak , od czas. furtać 'fruwać' SGP

  • derywowane
    • z sufiksem
      Furt-ak
  • niederywowane
  • Furtak

Furtok

Wariant z gwarowym śląskim -ok w miejsce ogólnopolskiego -ak. Odmianka ta występuje niemal wyłącznie na Śląsku. Nie występuje zaś wcale na obszarze, gdzie nazwisko Furtak jest najliczniejsze (woj. lubelskie, małopolskie, podkarpackie).

Nazwiska motywowane przezwiskami charakteryzującymi stanowią najliczniejszą grupę polskich nazwisk. W funkcji przezwiska, później spetryfikowanego w nazwisko, mógł wystąpić niemal każdy wyraz pospolity mający samodzielne znaczenie. Mogła tu działać kreacja metaforyczna, metonimiczna, za pomocą epitetu oraz charakterystyki poprzez zawód, stanowisko, pełnioną funkcję. Współczesne nazwiska odapelatywne od charakteryzujących przezwisk różnią się brakiem ekspresywności. Są one jednak dowodem na stosunki międzyludzkie, obserwację świata zewnętrznego i innych ludzi. Podstawę nominacji stanowiło porównanie człowieka do zwierząt, roślin, przedmiotów oraz charakterystyka odnosząca się do cech fizycznych, wyglądu, zachowania nazywanego. Wykorzystywane w tym procesie były apelatywy rzeczownikowe i przymiotnikowe najczęściej o negatywnym znaczeniu desygnacyjnym lub konotacyjnym, rzadziej – o znaczeniu pozytywnym. Są wśród tego typu nazwisk takie, które są formalnie równe wyrazom pospolitym – tworzone są w drodze onimizacji na płaszczyźnie przezwisk i przenoszone do kategorii nazwisk. Są też twory derywowane sufiksalnie oraz derywaty paradygmatyczne. Nie zawsze możliwe jest ustalenie podstawy i formantu – nazwiska mogą być wieloznaczne semantycznie i strukturalnie. Do tej grupy należą też nazwiska wskazujące na wykonywany zawód, stanowisko, godność, pełnioną funkcję. Od nazwisk od charakteryzujących przezwisk różni je brak przezwiskowości i ekspresji – tu odwoływano się bezpośrednio do znaczenia motywującego leksemu. Mamy więc przejście od deskrypcji określonej niepełnej do nazwiska, czyli np. ktoś był kowalem i nazywa się Kowal. Stawia to takie nazwiska w strefie przejściowej między apelatywem a nazwą własną. Proces ich powstawania opierał się na deskrypcji lub metonimii. Stosunkowo późno przezwiska charakteryzujące uległy petryfikacji w nazwiska. Przyjmuje się, ze dokonało się to najwcześniej w XVIII wieku. Stereotypowo nazwiska te nazywa się chłopskimi, gdyż najliczniej występowały w tej dawnej warstwie społecznej. W innych warstwach społecznych często podlegały „ulepszaniu” przez dodanie sufiksu –ski (i jego rozszerzeń) lub –icz (i jego rozszerzeń).

  • K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny / rok: 1999/ tom: I
  • P. Złotkowski, Antroponimia historyczna mieszczan i chłopów Brańska i okolic w ujęciu statycznym i dynamicznym / rok: 2017