TRZASKA

Ogólna liczba: 4147

Kobiety: 2127

Mężczyźni: 2020

Ranga: 1195

Województwa
  1. MAZOWIECKIE / 1111
  2. MAŁOPOLSKIE / 693
  3. PODLASKIE / 487
  4. ŚLĄSKIE / 378
  5. DOLNOŚLĄSKIE / 326
  6. POMORSKIE / 171
  7. PODKARPACKIE / 157
  8. WARMIŃSKO-MAZURSKIE / 155
  9. OPOLSKIE / 142
  10. ZACHODNIOPOMORSKIE / 121
  11. ŁÓDZKIE / 97
  12. ŚWIĘTOKRZYSKIE / 96
  13. KUJAWSKO-POMORSKIE / 81
  14. WIELKOPOLSKIE / 71
  15. LUBELSKIE / 35
  16. LUBUSKIE / 26
Powiaty:
  1. M.ST.WARSZAWA / 379
  2. KRAKÓW / 191
  3. ŁOMŻYŃSKI / 164
  4. GRÓJECKI / 128
  5. KRAKOWSKI / 115
  6. ŁOMŻA / 115
  7. BIAŁOBRZESKI / 104
  8. BOCHEŃSKI / 103
  9. WROCŁAW / 85
  10. OLKUSKI / 84
  11. ZAMBROWSKI / 80
  12. OSTROŁĘCKI / 79
  13. NYSKI / 77
  14. OSTROWSKI / 66
  15. KWIDZYŃSKI / 54
  16. SOSNOWIEC / 53
Gminy:
  1. M. KRAKÓW / 191
  2. M. ŁOMŻA / 115
  3. PROMNA / 64
  4. WOLBROM / 62
  5. BOCHNIA / 56
  6. MOKOTÓW / 53
  7. M. SOSNOWIEC / 53
  8. ZAMBRÓW / 51
  9. CZERWIN / 49
  10. M. SZCZECIN / 47
  11. ZABIERZÓW / 47
  12. BIELANY / 46
  13. ANDRYCHÓW / 46
  14. M. TARNOBRZEG / 46
  15. JEDWABNE / 43
  16. TARGÓWEK / 43

forma żeńska równa formalnie męskiej: Trzaska

forma żeńska z sufiksem –owa, -ina/-yna: Trzasczyna, Trzaskowa

forma żeńska z sufiksem –ówna, -anka: Trzasczanka

inne: Trzaszczonka (forma gwarowa)

komentarz: Formant -yna tworzy nazwiska odmężowskie, zaś formanty -anka, -onka odojcowskie. Obecnie nazwiska w takim kształcie znane są w języku mówionym. Natomiast formant -owa tworzy nazwiska odmężowskie i kobiety używają je zwyczajowo.

  • Dominicus dictus Traska, plebanus ecclesie de Secechow 1325-1327 SSNO V 475
  • Petrus de Michalowicze dictus Trzaska 1415 SSNO V 475
  • Trzaska 1550, XVII AntrP V 181
  • Trzaskowa 1699 AntrP V 181
  • Anna Trzaszczonka 1780 GóSan 200
  • Laurentius Trzaska 1788 AntrP V 181
  • Trzaska XX RymNPol II 623

  • od wyrazu pospolitego
    • przezwiskowe
      Trzaska, od ap. trzaska 'drobny ułomek drewna, drzazga' Sstp także 'łuczywo; wiór' SW, SGPK, zapewne na określenie kogoś chudego, mizernego, wyschniętego jak trzaska.
  • od nazwy własnej
    • od nazw herbowych
      lub Trzaska, od n. herald. Trzaska, zob. NHer

  • niederywowane
  • Trzaska

Trzeska, Trzoska (zob.)

Postać Trzeska ze zmianą -rza- > -rze- jest bardzo rzadka, występuje wyłącznie w woj. łódzkim (5 poświadczeń). Forma Trzoska to regionalny (kaszubski) wariant n. os. Trzaska

Nazwiska motywowane przezwiskami charakteryzującymi stanowią najliczniejszą grupę polskich nazwisk. W funkcji przezwiska, później spetryfikowanego w nazwisko, mógł wystąpić niemal każdy wyraz pospolity mający samodzielne znaczenie. Mogła tu działać kreacja metaforyczna, metonimiczna (tu: 'jest jak babiarz, zachowuje się jak babiarz), za pomocą epitetu oraz charakterystyki poprzez zawód, stanowisko, pełnioną funkcję. Współczesne nazwiska odapelatywne od charakteryzujących przezwisk różnią się brakiem ekspresywności. Są one jednak dowodem na stosunki międzyludzkie, obserwację świata zewnętrznego i innych ludzi. Podstawę nominacji stanowiło porównanie człowieka do zwierząt, roślin, przedmiotów oraz charakterystyka odnosząca się do cech fizycznych, wyglądu, zachowania nazywanego. Wykorzystywane w tym procesie były apelatywy rzeczownikowe i przymiotnikowe najczęściej o negatywnym znaczeniu desygnacyjnym lub konotacyjnym, rzadziej – o znaczeniu pozytywnym. Są wśród tego typu nazwisk takie, które są formalnie równe wyrazom pospolitym – tworzone są w drodze onimizacji na płaszczyźnie przezwisk i przenoszone do kategorii nazwisk. Są też twory derywowane sufiksalnie oraz derywaty paradygmatyczne. Nie zawsze możliwe jest ustalenie podstawy i formantu – nazwiska mogą być wieloznaczne semantycznie i strukturalnie. Do tej grupy należą też nazwiska wskazujące na wykonywany zawód, stanowisko, godność, pełnioną funkcję. Od nazwisk od charakteryzujących przezwisk różni je brak przezwiskowości i ekspresji – tu odwoływano się bezpośrednio do znaczenia motywującego leksemu. Mamy więc przejście od deskrypcji określonej niepełnej do nazwiska, czyli np. ktoś był kowalem i nazywa się Kowal. Stawia to takie nazwiska w strefie przejściowej między apelatywem a nazwą własną. Proces ich powstawania opierał się na deskrypcji lub metonimii. Stosunkowo późno przezwiska charakteryzujące uległy petryfikacji w nazwiska. Przyjmuje się, ze dokonało się to najwcześniej w XVIII wieku. Stereotypowo nazwiska te nazywa się chłopskimi, gdyż najliczniej występowały w tej dawnej warstwie społecznej. W innych warstwach społecznych często podlegały „ulepszaniu” przez dodanie sufiksu –ski (i jego rozszerzeń) lub –icz (i jego rozszerzeń).

  • Słownik staropolskich nazw osobowych / rok: 1977/ tom: V
  • H. Górny, Nazwiska mieszkańców wybranych miejscowości dawnej ziemi sanockiej w świetle interferencji etniczno-językowej (XV-XIX w.) / rok: 2004
  • K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny / rok: 2001/ tom: II